Svake godine milioni i milioni ljudi širom sveta imaju ultrazvučni pregled. Ultrazvučni pregledi danas pružaju lekarima kliničarima slike koje mogu dijagnostikovati sve vrste medicinskih stanja.
Ako vam je potreban ultrazvuk Novi Sad vam nudi mnoštvo izbora, ali kako funkcioniše ultrazvučni pregled? I da li znate kako je sve počelo i kako se rodila ideja za ovaj revolucionarni pronalazak?
Otkriće ultrazvuka
Korišćenje zvučnih talasa za određivanje položaja objekata prvi put se pojavilo u radovima Lazara Spalancanija, italijanskog fizičara iz 1794. godine. Spalancani je proučavao kako slepi miševi uspevaju da se orijentišu i lete u potpunom mraku i izneo je teoriju je da noćna stvorenja u najvećoj meri koriste zvuk za navigaciju.
Tek 1880. godine, skoro devedeset godina nakon što je Spalancanijeva teorija objavljena, napravljena je prva mašina koja je mogla da generiše zvučne talase. Poznati francuski naučnici Žak i Pjer Kiri utvrdili su da primenom električne struje na kvarcni kristal proizvode zvuk, tačnije ultrazvučne talase.
Nakon tragičnog potonuća Titanika 1912. godine, pokrenuti su naučni napori da se razvije sistem za vizuelizaciju podvodnih struktura. Francuska vlada je, tokom Prvog svetskog rata, angažovala Pola Lanževena, francuskog fizičara, i njegove kolege, da istraže upotrebu visokofrekventnih zvučnih talasa za pronalaženje nemačkih podmornica. Iako su njihovi napori na kraju bili neuspešni, američka mornarica je uspela da razvije SONAR (Sound Navigation And Ranging) na osnovu Lanževenovih studija.
Ruski fizičar Sergej Sokolov prvi je 1928. godine konceptualizovao korišćenje ultrazvuka za tehnike snimanja. Međutim, on je više bio zainteresovan za korišćenje metode za pronalaženje nesavršenosti u metalnim strukturama nego za spasavanje života kroz dijagnostiku. Međutim, njegov uređaj je stvorio takozvana zasenčenja, koja se mogu dalje tumačiti i analizirati.
Godine 1947-1948, Karl Dusik, austrijski lekar, i njegov brat Friderik, fizičar, uveli su hiperfonografiju, tehniku koja koristi ultrazvuk za vizuelizaciju moždanih komora.
Američki naučnik Džordž Ludvig bio je jedan od prvih koji je koristio ultrazvučne tehnike snimanja. U svom istraživanju o kamenju u žuči okrenuo se ultrazvuku da bi detektovao mase kada su ugrađene u meko tkivo. Rezultati njegovih istraživanja vezanih za korišćenje ovih zvučnih talasa na životinjskim tkivima bili su vredna odskočna daska njegovom kolegi po nauci.
Kolega se zvao Ijan Donald i on je 1956. godine prvi spojio ultrazvuk sa dijagnostičkom medicinom. Prvi zadatak novonastalog uređaja bio je da odredi prečnik glave fetusa. Za samo dve godine, tehnologija je pomogla da se stvori način za vizuelizaciju nalaza ultrazvuka, povećavajući dijagnostički potencijal za spasavanje života.
Kako radi ultrazvuk
Dakle, kako radi ultrazvuk? Uređaj koji specijalista za ultrazvuk drži blizu vašeg tela poznat je kao transduktor ili pretvarač. Transduktor sadrži posebne kristale koji mogu da stvore zvučne talase kada se aktiviraju električnim poljem. I ne samo to, već mogu da primaju i zvučne talase koje reflektuje tkivo vašeg tela. Ova tkiva imaju različite gustine, koje odražavaju različite zvučne talase.
Reflektovani zvučni talasi se računaju kompjuterom i analiziraju sonogramom. Merenjem koliko brzo se zvučni talas reflektuje na pretvarač, mašina na osnovu dobijenih podataka može da generiše sliku. Ovo je prikazano na ekranu pričvršćenom za senzor.
Ali šta je sa gelom koji specijalista nanosi na vaše telo? Čemu to služi? Gel osigurava da između vaše kože i sonde nema vazdušnih džepova. Takvi vazdušni džepovi mogu blokirati zvučne talase i sprečiti ultrazvuk da dostavi ispravnu sliku.
Ultrazvuk je uobičajen, siguran i efikasan test za snimanje. Ipak, uverite se da ultrazvučni pregled izvodi dobro obučen profesionalac (sonograf) koji razume kako pravilno koristiti ovu tehnologiju. Ako imate bilo kakvih pitanja o vašem specifičnom ultrazvučnom testu, razgovarajte sa svojim lekarom.